Koersbesluit

Het document Om het kind! Hervorming zorg voor de jeugd is een zogenaamd koersbesluit waarin de gemeente Amsterdam vastlegt hoe de jeugdzorg er in het nieuwe stelsel uit moet komen te zien. De hoofdstad is daarmee een van de voorlopers in de invulling van de jeugdzorg na de transitie. Gemeenten in Nederland worden na de transitie verantwoordelijk voor de jeugdzorg. Deze taken worden overgedragen vanuit de provincies.

 

Sociale huisarts

Amsterdam introduceert in de vernieuwde jeugdzorg in de gemeente de ‘sociale huisarts’, een nieuwe generalistische professional die als eigen kracht-specialist en met kennis van het jeugddomein beschikbaar is voor ouders en jongeren, in de buurt werkt en bereikbaar is, die toegerust is met het mandaat om intensievere zorgvormen te arrangeren en die optreedt als zorgcoördinator als het complexer wordt.

 

Nieuwe functie

De ‘sociale huisartsen’ werken in het wijkteam samen met specialisten (bijvoorbeeld de jeugdarts en jeugdpsycholoog) en in de wijk samen met andere professionals. De sociale huisarts is een nieuwe functie, die een aantal bestaande functies op HBO-niveau combineert, zoals de

jeugdverpleegkundige, schoolmaatschappelijk werker, opvoedadviseur, voordeurmedewerker bureau jeugdzorg en ambulante jeugdhulpverlener.

 

Meer “loopvermogen”

Amsterdam hoopt met de ‘sociale huisarts’ te beschikken over ‘een jeugdprofessional met meer “loopvermogen” dan in de huidige situatie, zodat burgers maar ook scholen en andere instellingen minder vaak hoeven te worden doorverwezen naar anderen. De sociale huisarts is er net als de reguliere huisarts voor alle burgers en jongeren, maar dan specifiek voor vragen over en ondersteuning bij opvoeden en opgroeien. De sociale huisarts versterkt de eigen kracht van ouders en kinderen, is aanspreekbaar voor informatie en advies, signalering, 'hands-on' hulp en vraagverheldering, maar heeft ook het mandaat om gespecialiseerde jeugdhulp te arrangeren en door te verwijzen. De sociale huisartsen werken op locatie en zijn bereikbaar in laagdrempelige inloopvoorzieningen in de wijk (een vernieuwd OKC [Ouder en Kindcentrum])maar vooral via de kinderopvang en op school. De sociale huisartsen werken in wijkteams die ook beschikken over enkele specialisten: jeugdartsen en jeugdpsychologen.’

 

Discussie over de naam

Overigens roept de term ‘sociale huisarts’ de nodige discussie op, vermelden de schrijvers van het beleidsdocument zelf. ‘Misverstand kan ontstaan omdat deze aan de ene kant een universitair geschoolde medicus suggereert en aan de andere kant een brede sociaal werker. Beide is niet bedoeld maar de term verenigt wel kenmerken van beide rollen. Naar de naam wordt nog gekeken.’

 

Wijkteams

Een andere belangrijke rol in de uitvoering van de jeugdzorg in Amsterdam is weggelegd voor wijkteams. Hierin werken behalve de sociale huisartsen ook specialisten op academisch niveau: jeugdartsen en jeugdpsychologen. ‘Zij zijn achterwacht voor de sociale huisartsen, maar zijn desgewenst ook rechtstreeks benaderbaar door scholen, kinderen en ouders. De inzet van deze specialisten vanuit de wijkteams kan o.i. voorkomen dat bij de net wat ingewikkelder gevallen toch weer snel doorverwezen gaat worden naar de tweede lijn.’

De werkwijze van wijkteams lijkt op die de stad Enschede al toepast: http://www.wijkcoaches-enschede.nl/

 

Conceptversie

Het koersbesluit is een conceptversie. Uiteindelijk stellen de gemeenteraad en het college van B&W van Amsterdam eind dit jaar de definitieve koers vast.