Tijdens corona was er een verdrievoudiging van het aantal jongeren dat verdacht werd van moord, doodslag op poging daartoe. Waar in 2019 nog 32 Amsterdamse jongeren verdacht werden van moord, doodslag of poging daartoe, waren dat er in 2020 al 83. Een stijging van bijna 160 procent.
"Dit gaat over steek- en schietpartijen", verklaart psychotherapeut en onderzoeker Thimo van der Pol. Hij behandelt al jaren jongeren met deze problematiek. Ook bij ggz-instelling Arkin zien ze een toename. "Normaal zien we wel een aantal heftige delicten per jaar, maar nu was het echt vijf tot zes keer zo veel als normaal. De verklaring, dat we weten we niet zo goed. Het is wel in de coronaperiode gebeurd, dus het kan zomaar zijn dat veel dempende factoren zijn weggevallen zoals naar school gaan, sporten met vrienden, en wat leuks doen. Het kan zijn dat jongeren die al risico lopen, wat dichter op elkaar zaten waardoor dit soort dingen zijn gebeurd."
Hoewel Randell Thorpe uit Gein zelf nooit het criminele pad op is gegaan, heeft hij het van dichtbij meegemaakt. "Geld is vervloekt, dat zeg ik altijd. In de beginperiode doe je het natuurlijk om te providen. Als er geen eten thuis is, overleef je het ook niet. Je begint met kleine delicten. Geld wordt verslavend: het is altijd weer een hoger bedrag dan de laatste keer. Op een gegeven moment ben je zo een lifestyle gewend. Het wordt een concurrentiestrijd. Dan moet je risico’s nemen, en die risico’s zijn meestal fataal geweest."
Hij maakt zich zorgen over het toenemende wapengebruik onder jongeren. De politie bevestigt dit beeld. Martin Nanninga houdt zich al 45 jaar bezig met de aanpak van jeugdige criminelen en is nu districtscoördinator jeugdcriminaliteit West bij de politie Amsterdam. Hij ziet dat jongeren die voor het eerst in aanraking komen met de politie, dat vaker doen met een zwaar delict. De normalisering van wapens heeft hier volgens hem een grote rol in.
Een gerichte aanpak is nu hard nodig, benoemen de instanties en experts. Want waar de georganiseerde misdaad vroeger in een aparte bubbel bleef, maken ze steeds vaker gebruik van kwetsbare jongeren. Dat komt voor een groot deel door de drugscriminaliteit, denkt onderzoeker Thimo van der Pol. Van alle jongeren in de stad loopt 6,5 procent het risico betrokken te raken bij zware drugscriminaliteit, blijkt uit onderzoek van overheidsorganisatie Zicht op Ondermijning. Dat baseren ze op kenmerken zoals onder andere vroegtijdige schoolverlaters, Halt-straffen op jonge leeftijd en ook omstandigheden in de buurt. De drie plekken met het hoogste risico zijn de Vogelbuurt in Noord, Bijlmer-Centrum in Zuidoost en Slotermeer in Nieuw-West.
Om het probleem tegen te gaan, investeert de stad flink. Zo zijn er masterplannen gemaakt voor Zuidoost en Nieuw-West en krijgt ook Noord een specifieke aanpak. Daarnaast komen er nog miljoenen aan vanuit het Rijk. Voor vroegtijdige signalering is het van belang dat partijen goed samenwerken. Toch blijken de obstakels groot, onder andere door privacy. Een andere zorg is dat het geld te gefragmenteerd wordt ingezet.
Als het aan Randell ligt moet er op een andere manier geïnvesteerd worden in de jongeren. Perspectief is waar volgens hem de focus op moet liggen. "Ze zijn zo creatief, dus laten we stoppen met de standaard dingen, zoals magazijnwerk. Dat is ook hersendodend voor deze jongeren. Laten we meer met hun creativiteit doen. Dan zie je dat het goud wordt uiteindelijk. Daar geloof ik heilig in."
Bron: AT5
Op 29 september gaan 14 deskundigen op Congres Jonge Veelplegers met elkaar in gesprek over de vraag: hoe motiveer je jonge veelplegers om te stoppen met hun criminele routine? Centraal hierbij staat het nieuwe boek van professor Ido Weijers: Kansen bieden, kansen pakken. De aanpak van jonge veelplegers.
