Sinds 1 september 2012 beschikken maatschappelijk werkers, sociaal pedagogisch hulpverleners en andere sociaal werkers in de jeugdzorg over een eigen beroepscode.

De Beroepscode voor de Jeugdzorgwerker is ontwikkeld en uitgegeven door de NVMW (Nederlandse vereniging van maatschappelijk werkers). 

Wat is een beroepscode?
De code beschrijft de beroepsnormen die voor professionals in de jeugdzorg gelden. Bij moeilijke vragen en dilemma’s dient de code als leidraad voor het professionele handelen en als toetssteen voor de eigen oordeelsvorming. Ook kan de code worden gebruikt bij intervisie en bij intercollegiaal overleg. Hij staat, als zelfstandige code naast  wet- en regelgeving, richtlijnen en eventuele kaders van de organisatie waarbinnen professionals werken.

Voor wie?
De ‘Beroepscode voor de Jeugdzorgwerker’ is bedoeld voor HBO-professionals met een opleiding Maatschappelijk Werk en Dienstverlening (MWD), Sociaal Pedagogische Hulpverlening (SPH), Culturele en Maatschappelijke Vorming (CMV), Pedagogiek (PED), Toegepaste Psychologie (TP) of Creatieve Therapie (CT) die werkzaam zijn in een jeugdzorgorganisatie. Het gaat om de volgende organisaties: de Bureaus jeugdzorg, de zorgaanbieders bedoeld in de wet op de jeugdzorg, de justitiële jeugdinrichtingen, de bureaus Halt, de Raden voor de Kinderbescherming en stichting Nidos.

Werken met en onderschrijven van de beroepscode
Reflectie op de morele aspecten van het handelen is een onlosmakelijk deel van de professionele beroepspraktijk. Deze uitgave kan door iedere jeugdzorgwerker in de dagelijkse praktijk als ethisch kompas gebruikt worden. Door lid te worden van de NVMW en/of zich in te schrijven in het beroepsregister (BAMw) geven beroepsbeoefenaren aan dat ze de beroepscode onderschrijven en bereid zijn hun handelen – indien nodig – via het tuchtrecht van de NVMW aan de code te laten toetsen.

Mogelijk wettelijk karaker
Met de nieuwe Jeugdwet krijgt deze toetsing mogelijk een wettelijk karakter. In het ontwerp van deze wet staat dat jeugdzorg in principe alleen mag worden verricht door geregistreerde professionals – tenzij een werkgever aannemelijk kan maken dat dit voor kwalitatief goede zorg niet nodig is of zelfs onwenselijk is. 

 Verenigingstuchtrecht
Het klachtrecht in de jeugdzorg is geregeld in de Wet op de jeugdzorg. Cliënten kunnen een klacht indienen over de procedures van een instelling of het gedrag van bij de betreffende organisatie werkzame personen. Als cliënten daarna of daarnaast het idee hebben dat een jeugdzorgwerker niet conform beroepswaarden – zoals vastgelegd in de beroepscode - gewerkt of gehandeld heeft, kunnen ze een klacht indienen bij het onafhankelijke College van Toezicht (CvT) van de NVMW. Als de nieuwe jeugdwet van kracht wordt zal naar verwachting het College van Toezicht van de NVMW worden gekoppeld aan de verplichte beroepsregistratie in een overkoepelend kwaliteitsregister.    

Hoe te verkrijgen?
Jeugdzorgwerkers krijgen de Beroepscode voor de Jeugdzorgwerker kosteloos uitgereikt in de organisatie waar ze werkzaam zijn. Voor overige belangstellenden is deze uitgave per direct als digitale bladerbrochure in te zien of in boekvorm te bestellen via de webwinkels op www.platformjeugd.com enwww.nvmw.nl.

 Helpdesk en trainingen
Om teams of organisaties een handvat te bieden bij het werken met de beroepscode voor de jeugdzorgwerker en bij het omgaan met ethische dilemma’s in hun werk biedt de NVMW een helpdesk met ervaren stafmedewerkers. Daarnaast is de training ‘Hulpmiddel of hindernis - werken met de beroepscode Jeugdzorgwerker’ beschikbaar voor alle jeugdzorgwerkers en/of de organisaties waar zij in dienst zijn. Deze training wordt aan iedere organisatie die participeert in het professionaliseringstraject dat uitgezet is in de jeugdzorg een keer gratis aangeboden. Verder is het aanbod van deze training in te zien in de agenda op www.nvmw.nl.

Docenten en managers
Voor docenten en managers organiseert de NVMW in samenwerking met het lectoraat innovatieve maatschappelijke dienstverlening van de Hogeschool Utrecht begin 2013 een informatieve bijeenkomst over de beroepscode voor de jeugdzorgwerker, beroepsethiek, tuchtrecht, en de ontwikkelingen binnen de jeugdzorg voor de beroepsvariant jeugdzorgwerker.