Nog een paar dagen en dan wordt Andrea Koelewijn 18 jaar. Voor haar een extra belangrijke en beladen leeftijd. "Ik voel opluchting, want dat betekent dat ik niet meer bij jeugdzorg terecht kan komen. Jeugdzorg was de hel en heeft mij alleen maar verkloot." Andrea meldde zich na een gesprek in de chat tijdens de uitzending van EenVandaag.
 

'Gewoon snijden'

Op haar elfde werd Andrea uit huis geplaatst. Ze was erg opstandig, liep soms weg van huis en haar moeder kon het niet meer aan. Ze werd naar een crisisopvang gebracht van de ggz, waar jongeren met complexe problemen zaten. "Als iemand verdrietig was, dan was het gewoon snijden", vertelt Andrea.

"Eerst wist ik niet waarom die mensen dat op hun armen hadden of waar dan ook. Dus ik vroeg aan een meisje: 'Wat is er gebeurd? Ben je door een kat aangevallen?'. Ik wist het echt niet. Ze vertelde dat ze het zelf had gedaan en zich daarna even helemaal geweldig voelde. Dat gevoel dat miste ik, dus ik dacht: als het haar helpt, ga ik het ook doen."

Kopieergedrag

De jongeren om haar heen waren een paar jaar ouder en hadden complexe problemen zoals anorexia, suïcidale gedachten en de neiging om zichzelf te verminken. Andrea ging hetzelfde gedrag vertonen.

"Toen begon ik dat een beetje te kopiëren. Ik wilde de pijn wat verlichten, misschien minder boos zijn op de wereld. Toen begonnen de problemen pas echt", vertelt ze daarover.

Jeugdgevangenis

Eerst zou ze een korte time-out krijgen, maar uiteindelijk ging ze van instelling naar instelling. "In totaal ben ik in mijn leven zeventien keer verhuisd."

Ze kwam ook in de gesloten jeugdzorg terecht, in haar geval gevestigd in een voormalige jeugdgevangenis. De hulpverleners waren er extra streng en mochten de jongeren vastpakken, op de grond drukken en zelfs isoleren.

Opgesloten

Ook Andrea werd opgesloten. "Dan komen er zo dertig begeleiders op je af en die halen je naar de vloer, that's it. Dan word je in een kale kamer gezet en daar zit je dan. Heel weinig prikkels, alleen een deur. Het zat op slot en ik werd alleen maar gekker." Het waren lege kamers, met soms een wc in de vloer en soms een po, zegt Andrea. "Dat is een soort kartonnen bakje waar je dan je behoefte in kan doen."

"En je had een soort plastic matras dat je niet kapot kon maken. Een camera in de hoek. En vaak mocht je niet in je eigen kleren, dus soms kreeg je dan ook wel scheurkleding (dikke en stevige kleding die niet kapot kan om te voorkomen dat mensen het gebruiken om zichzelf te verwonden, red.) aan."

Missie

Uiteindelijk kreeg Andrea een behandelplek en ging ze over op begeleid wonen. Langzaam kreeg ze haar vrijheid terug, zegt ze. Sinds augustus woont ze op zichzelf. Ze heeft één grote missie: "De gesloten jeugdzorg moet stoppen." Want, zegt ze ferm: "De gesloten jeugdzorg heeft zoveel meer slechts gebracht dan goeds. En dat geldt niet alleen voor mij, ik hoor het overal."

"Natuurlijk, we hebben een slechte keuze gemaakt in ons verleden, maar daarom willen we hulp. We hebben een hulpvraag en dat dat is waar naar gekeken moet worden. Ik zeg altijd: 'Veiligheid bied je met een gesprek, niet door een hek'."

Bron: EenVandaag

Meer lezen over de gesloten jeugdzorg? Bekijk dan de gratis te downloaden artikelen op Sociaal Digitaal:

• Onvoldoende beschermd : Geweld in de Nederlandse jeugdzorg van 1945 tot heden
• Monitor JeugdzorgPlus
• Rapport Kerncijfers JeugdzorgPlus
• Longitudinale Effectmonitor JeugdzorgPlus
• Werken aan de toekomst van JeugdzorgPlus - Samenvattend rapport
• Kijk op JeugdzorgPlus - 10 jaar onderzoek Longitudinale Effectmonitor JeugdzorgPlus