Dit is geen uitspraak van een hedendaags politiek analist, maar een vertaald citaat uit het essay Politics and the English Language uit 1946, van George Orwell; dezelfde die twee jaar later in zijn roman 1984 nog eens zou laten zien hoe je met taal de werkelijkheid kunt manipuleren.
Op internet circuleren veel filmpjes over de invoering van de WMO en wat de transformatie van de verzorgingsstaat genoemd wordt. De bekendste daarvan is de serie De WMO gestript. Onlangs attendeerde een collega mij een op stukje huisvlijt met als titel De Mobiel. Van de synopsis kreeg ik al jeuk: De Mobiel is een denkwijze en een werkwijze om sociaal beleid uit te balanceren tot een uitgebalanceerd geheel. In het bijzonder geschikt voor de transities en transformaties de komende jaren in het gemeentelijke sociale domein.
Ik kan niet zeggen dat het allemaal onzin is wat er in het filmpje beweerd wordt. Maar veel ervan past wel in het hedendaagse discours waarin onbewezen uitgangspunten als feiten gebracht worden. Eigen kracht vormt de brandstof voor het nemen van medeverantwoordelijkheid en medeverantwoordelijkheid werkt versterkend op eigen kracht. Als eigen kracht en medeverantwoordelijkheid (…) in balans zijn, versterken ze elkaar. Het wordt dan een soort perpetuum mobile. Leuk, maar ik moet het eerste onderzoek nog lezen waarin dit aangetoond wordt. Persoonlijk word ik erg achterdochtig bij verhalen waarin een nieuwe samenleving gloort.
Kanteling, transitie, transformatie, eigen kracht, het keukentafelgesprek en – bovenal – sociale cohesie: allemaal begrippen die het in zich hebben om deel te gaan uitmaken van het Newspeak Dictionary dat hoort bij de verkleining van de verzorgingsstaat. Misschien zo gek nog niet dat ze tegenwoordig in het HSAO het vak Nederlands weer meer aandacht geven. Hopelijk leren studenten dan ook door vaagtaal en drogredeneringen heen te prikken.
Politics and the English Language http://iis.berkeley.edu/sites/default/files/Politics_%26_English_language.pdf
De WMO gestript: http://bit.ly/ZmucUo
De Mobiel: http://bit.ly/XpiMQG
