Die aanbeveling doen Marlies de Haan en Christa Doornenbal-Nanninga. Zij peilden de visie van vier Gelderse gemeenten over de rol van de jeugdzorg in het onderwijs vanaf 2015.

Beide studenten deden in het kader van hun afstudeeronderzoek Maatschappelijk Werk en Dienstverlening (MWD) aan de Christelijke Hogeschool Ede (CHE) en in opdracht van jeugdzorgaanbieder Lindenhout, onderzoek bij vier gemeenten: Barneveld, Ede,Nijkerk en Scherpenzeel.

Nieuwe stelsels

1 januari 2015 gaat het nieuwe jeugdstelsel in werking. De gehele jeugdzorg komt dan onder verantwoordelijkheid van de gemeenten te vallen. Daarvoor al, op 1 augustus van dit jaar wordt de Wet passend onderwijs van kracht. Scholen, georganiseerd in regionale samenwerkingsverbanden, krijgen dan de plicht om elk kind van een passende onderwijsplek te voorzien.    
 

Gezamenlijke verantwoordelijkheid
Uit het onderzoek bleek dat visievorming op en uitvoering van passend onderwijs de (eerste) verantwoordelijkheid van de samenwerkingsverbanden passend onderwijs is. Dit maakt dat dit geen taak en verantwoordelijkheid van de gemeenten is. De interviews met de ambtenaren in de betreffende gemeenten hebben zich daarom met name gericht op de visie op en inrichting van de jeugdzorg en de wijze waarop de gemeente dit wil verbinden met het onderwijs. Een volgende belangrijke conclusie uit dit onderzoek is dat gemeenten eerst een beroep willen doen op het voorliggende veld. 'Eigen kracht' en 'netwerk' zijn sleutelwoorden. Pas wanneer de jeugdige er zelf, met hulp van het netwerk of voorliggende voorzieningen zoals hulp via scholen, vrijwilligersvoorzieningen of sportclubs niet uit komt, wordt er professionele jeugdhulp ingeschakeld. De gemeenten willen zich hierbij richten op preventie, om vroegtijdig in te springen en erger te voorkomen.

Verder kwam uit het onderzoek naar voren dat de scholen al zorgstructuren kennen, zoals de zogenaamde Zorg-Advies-Teams, waardoor al verbindingen tussen scholen, gemeenten en jeugdzorgaanbieders bestaan. Deze structuren zullen blijven bestaan of op een andere manier zijn doorgang vinden.

Aanbevelingen

De onderzoekers deden de volgende aanbevelingen.  

• Jeugdzorgaanbieders moeten zich niet alleen richten op gemeenten, maar ook op de samenwerkingsverbanden passend onderwijs.

• Jeugdzorgaanbieders moeten/kunnen hun expertise vanuit jeugdzorgaanbieders naar gemeenten brengen.
• Jeugdzorgaanbieders kunnen zich meer dan nu gaan richten op preventie.
• Een vervolgonderzoek naar de evaluatie van de Transitie Jeugdzorg, de Wet passend onderwijs en de verbinding hiertussen, is gewenst.

Blij
Annelies Volkers, teamleider bij Lindenhout, zegt blij met de resultaten en ziet het als een aanvulling op de praktijk van het werk van de organisatie. Met name het feit dat passend onderwijs en de jeugdzorg in de praktijk gescheiden verantwoordelijkheden blijken te zijn, was een vernieuwend inzicht. Lindenhout neemt de aanbevelingen ter harte, al ziet zij het wel als een uitdaging om af te stemmen met de samenwerkingsverbanden passend onderwijs. Deze samenwerkingsverbanden lijken het momenteel nog te vroeg te vinden om hun gedachten met jeugdzorgaanbieders te delen en te onderzoeken wat jeugdzorgaanbieder en scholen elkaar wellicht te bieden hebben, aldus Volkers.