Ook wordt meegenomen dat gemeenten uitvoering moeten geven aan maatregelen die in 2022 een besparing van 214 miljoen euro op de jeugdzorguitgaven opleveren. Voor de jaren na 2022 dient het oordeel van de commissie van wijzen als zwaarwegende inbreng voor de kabinetsformatie. Tegelijk zullen gemeenten en het rijk zich committeren aan het maken van afspraken over maatregelen waarmee het jeugdstelsel op de lange termijn beter houdbaar wordt.

Staatssecretaris Blokhuis: ‘Alle kinderen, jongeren en gezinnen verdienen het om tijdig passende hulp te krijgen wanneer zij die nodig hebben. We moeten daarom hard werken aan een goed en houdbaar jeugdstelsel. Momenteel staat dat onder grote druk. Het is goed dat we gemeenten nu al duidelijkheid kunnen bieden voor wat betreft de financiën voor 2022. Maar de oplossing voor de lange termijn is niet alleen een kwestie van geld, er zijn ook maatregelen voor nodig.’

Langdurige onderhandelingen

Langdurige onderhandelingen tussen het rijk en de gemeenten liepen eerder dit jaar op niets uit. Daarom was de arbitrageprocedure begonnen. Dan beslist niet een rechter, maar oordelen deskundigen over een conflict. De arbitragecommissie onder leiding van voormalig topambtenaar Richard van Zwol vond dat het jeugdzorgbudget volgend jaar met 1,9 miljard euro omhoog moet. In 2023 en 2024 moet er steeds 1,6 miljard euro extra bij. Dat bedrag loopt jaarlijks langzaam af tot 800 miljoen in 2028.

Ook de Sociaal Economische Raad (SER) adviseerde twee weken geleden dat de jeugdzorg op korte termijn moet verbeteren. Teveel kinderen en gezinnen met ernstige problemen wachten te lang op zorg, zo blijkt uit het advies ‘Van systemen naar mensen’. Jeugdzorgprofessionals, aanbieders van jeugdzorg en gemeenten werken hard om passende hulp te bieden aan kinderen en gezinnen met problemen. Ondanks alle inspanningen kampt de jeugdzorg met grote knelpunten zoals:

• hoge werkdruk, administratieve lasten en knellende regels bij jeugdprofessionals

• werkgevers kampen met financiële en personele tekorten

• het lukt gemeenten niet om grip te krijgen op de almaar stijgende uitgaven voor deze zorg

De SER doet tien aanbevelingen om de uitvoering van de jeugdzorg op korte termijn te verbeteren:

• versterk de inspraak van jongeren bij hulp, ondersteuning en beleid

• versterk de autonomie van de zorgprofessionals

• versterk de expertise in lokale teams

• zorg voor continuïteit van zorg en een soepele overgang naar volwassenenzorg

• zet in op preventie en integraal werken

• zorg voor een passend schaalniveau voor de inkoop en aansturing van vormen van jeugdzorg

• realiseer duurzaam partnerschap tussen gemeente of groep van samenwerkende gemeenten en jeugdzorgaanbieders met focus op samenhang in het jeugdzorgaanbod

• vereenvoudig en uniformeer administratieve verplichtingen

• het nieuwe kabinet moet met de gemeenten duidelijke afspraken maken over hoe gemeenten de verbetering van de jeugdzorg ter hand gaan nemen

• regel het toezicht duidelijk en goed