Om hoeveel gezinnen het precies gaat is niet te zeggen, maar volgens schattingen van experts gaat het om zo’n 25 tot 35 procent van het totaal aantal ondertoezichtstellingen.

 

Gezinsvoogden lijken bovendien moeite te hebben met de hulpverlening die de complexe situaties van OTS in combinatie met vechtscheidingen met zich meebrengen.

 

Ouderschapsplan

Sinds 2009 zijn ouders verplicht om bij echtscheiding een ouderschapsplan op te stellen. Daarin worden afspraken gemaakt over verzorging, communicatie en omgang. Wanneer ouders daar zelfstandig niet uitkomen kunnen zij hun geschil voorleggen aan de kinderrechter.

 

Omgangs-OTS

Ernstige en voortdurende conflicten tussen ouders die in scheiding liggen, kunnen een zeer nadelige invloed hebben op de ontwikkeling van kinderen. Kinderrechters kunnen dan een ondertoezichtstelling uitspreken. Professionals spreken in de wandelgangen over ‘de omgangs-OTS’.

 

Regeling op gang brengen

Het actualiteitenprogramma De Vijfde Dag (EO) besteedde onlangs aandacht aan het verhaal van een gescheiden vader. Zijn ex blijkt zich – ondanks gerechtelijke uitspraken over de omgang – niet aan de omgangsregeling te houden. Inmiddels is zijn zoon onder toezicht gesteld van een bureau jeugdzorg in de hoop de door de rechter vastgestelde omgangsregeling op gang te brengen. In het programma blijkt dat dit maar gedeeltelijk lukt en ook dat het conflict zich alleen maar lijkt te verharden. Jan Dirk Sprokkereef,  vice-voorzitter van Jeugdzorg Nederland benadrukte in De Vijfde Dag het belang van het kind. ‘We kiezen vaak voor de minst slechte optie. De kwestie van de waarheidsvinding blijft een moeilijk punt.’

 

Klachten

De Nationale Ombudsman en Kinderombudsman onderzochten na klachten de rol van de gezinsvoogd bij de omgangs-OTS. ‘Met name de complexiteit van de verhalen die aan ons werden voorgelegd, heeft geleid tot dit onderzoek’, aldus een voorlichter van de Nationale Ombudsman. Begin november werd het rapport De ondertoezichtstelling bij omgangsproblemen gepubliceerd.

 

Knelpunten

In het rapport komen de belangrijkste knelpunten aan bod. Daarnaast bevat het aanbevelingen voor de uitvoeringspraktijk van de bureaus jeugdzorg, de samenwerking in de keten en het hulpverleningsaanbod. Het rapport laat ook goede praktijken de revue passeren die in de keten of bij de bureaus jeugdzorg al tot de dagelijkse praktijk behoren.

 

Twee gezinsvoogden

Bureau Jeugdzorg Amsterdam (BJAA) zet al geruime tijd twee gezinsvoogden in bij vechtscheidingen. Zowel de ouders als het kind krijgen een gezinsvoogd toegewezen. Een belangrijk uitgangspunt is dat er altijd met beide ouders samen wordt gesproken door de gezinsvoogd. In de gesprekken staat niet het gelijk van de ouders, maar de gezamenlijke inspanning voor een gezond klimaat van het kind centraal. Bestuurder Erik Gerritsen: ‘we werken systemisch, ook al gaat het in feite om ex-gezinnen. Bij negen van de tien ouders die in conflict zijn, heeft dit resultaat. Uiteindelijk willen ouders het beste voor hun kind.’