Pas toen we bij de juiste afslag afbogen naar zijn vertrouwde stad, begon hij zachtjes te glimmen. Thuisgekomen darde hij heen en weer om elk detail in te drinken. Zijn hernieuwde kennismaking met de keukenkast, het uitzicht op zolder, de straat, het park, de supermarkt en tot slot als vanouds gluren bij de buren. Als een hommel daalde hij telkens weer neer op zijn vaste plekjes, op zoek naar de vertrouwde patronen die wat waren weggezakt. Soms viste hij per ongeluk een jaren geleden afgeschafte routine op.

Zo vond hij in een stoffig hoekje op zolder de naar boven verbannen foto van opa en oma die vroeger zijn verwijzer was. Destijds klampte hij zich er net zo lang aan vast totdat we "als vanzelf" hun oprit oprolden. Nu rukte hij ze uit de vergetelheid en nam ze weer mee naar beneden. Kijk, ik vond opa op zolder, een foto van een oude schat. Hij legde ze op de keukentafel en tikte er enigszins aarzelend op. Waarna hij hen ineens, alsof hij besefte dat ze voltooid verleden tijd waren, oppakte en de trap op denderde om ze terug in de coulissen te plaatsen. Het was kortom een immens karwei om al die gewoontes weer in het gelid te krijgen. Geen wonder dat hij geen oog voor ons had. Niet dat we genegeerd werden, welnee hij nam ons constant bij de hand om die vaste plekken langs te lopen, maar het voelde karig, want hij keurde ons geen blik waardig. Ik leurde en zeurde, "Kofi! Kijk mama eens aan!" Dan wierp hij braaf een uitdrukkingsloze blik in mijn richting, om snel weer verder te fladderen. Ik kan niet in zijn hoofd kijken, hij is zeker niet slim genoeg om boos te zijn omdat we hem maandenlang in de steek hebben gelaten. Hij accepteert de dingen nu eenmaal zoals ze gaan. Maar het is duidelijk dat we hebben afgedaan. Hij heeft het verlies geaccepteerd. Zijn uitdrukking is vlak. Wij komen er niet meer in. Dit is het nieuwe normaal. Ook wij zijn voltooid verleden tijd. En toch koester ik een sprankje hoop. Laatst liepen we als vanouds samen door het bos. Ik zette een zoetgevooisd stemmetje op en zei, "Kofi heeft mama een tijdje niet gezien hè. Maar mama komt altijd terug hoor. Echt àltijd. Want Kofi is mama's kindje." Om mijn woorden kracht bij te zetten gaf ik een kneepje in zijn hand, misschien wilde er wel wat oxytocine kruipend over mijn vingers naar de overkant. Onderwijl schamperde een inwendig stemmetje, Beetje pathetisch hè, snappen doet hij het heus niet hoor. Maar ik liet me niet kisten en zwatelde door. Er was verder toch niemand die mijn sentimentele gekwaak kon horen. Alleen Kofi, die nu stilletjes glimlachte en me met zijn bruine ogen heel eventjes aankeek. BESTEL MIJN BOEK, KOFI HET LEVEN VAN EEN AUTISTISCHE JONGEN: Maak 10 euro (plus 4,00 euro verzendkosten) over naar rekeningnummer NL91INGB0004199937 (en mail je adres naar karin.bokhove@gmail.com) Of lees eerst meer, ga naar: Kofi, het kleine leven van een autist Of bekijk de video: 25 jaar Kofi in 7 minuten